Page 582 - theCambridgehandbookofintelligence1

AÉcòs ∏d êójôѪ«c á©eÉL π«dO 580

¢†©H ¿CG ø``e º``Zô``dG ≈`∏`Y ¬``fGC ß``M’ ´Gƒ`fGC áKÓK ø«H (1987) Ωhôà°ù∏c ¥ôØj
¬°ùØf ™ØJôªdG iƒà°ùªdG É¡d á«YhÓdG äÓ«ãªàdG ∫Éée É©k e ¿ƒμJ »àdG á«YhÓdG á«∏≤©dG á«æÑdG øe
É¡fCG ’GE ,á∏eÉ©dG IôcGòdG ∫ƒNóH É¡d íª°ùj …òdG »YhÓdG äÓ«ãªJ πNóJh .z»aô©ªdG »YhÓdG{
ßM’ ɪch .»`YGƒ`dG ∑GQO’E G QÉ«©e »Ñ∏J ’ ób É¡«dGE ∫ƒ°UƒdG øμªj ’h á«FGôL’G áaô©ªdG øª°V
ìôàbG (1890) ¢ùª«L ΩÉ«∏jh ¿ÉE `a ,Ωhôà°ù∏c ÖÑ°ùHh .±hôX …CG âëJ »JGòdG πeÉC àdG ∫ÓN øe
¢ùØæs dG º∏Y ÇOÉ`Ñ`e ¬HÉàc »`a ≈°†e ¿ô`b òæe √òg πãe ¿EÉa (á«æª°V É¡f’C ɪHQ hGC ) ,á«æ«JhôdG
ƒg »YƒdG ìÉàØe ¿CG ,Principles of Psychology øe á«ëjô°üàdG áaô©ªdG »a πª©J äGAGô``LE’G
AÉæÑd »`YGƒ`dG ∑GQO’E G hCG »`YGƒ`dG ó°ü≤dG ¿hO
:zá«JGòdG á«©LôªdG{ ¬∏©ah ,√ô`«`μ`Ø`Jh ,Iôªà°ùªdG ¢üî°ûdG Iô`Ñ`N
∑GQOE’G πNójh .(Anderson, 1982, p.1450)
,ô«μØàdGh ,Iôªà``°ùªdG IôÑîdG íÑ``°üJ »μdh »æª°†dG º∏©àdGh ,á«æª°†dG IôcGòdGh ,…Qƒ©°TÓdG
¿ƒ``μJ ¿GC Ö``éj ,á``«YGh äÉaô``°üJ π``©ØdGh πÑb ɪd ájôjô≤àdG á«aô©ªdG ≈æÑdG áÄa øª°V
¢†©Hh »∏≤©dG É¡∏«ãªJ ø``«H §HQ á≤∏M ∑Éæg ,á«YGhÓdG äÓ«ãªàdG øe ¢†«≤ædG ≈∏Yh .»YGƒdG
πãe ɪHQ ,∂dòch - äGò∏d á«∏≤©dG äÓ«ãªàdG ,πFÉ¡dG »Yƒ∏d áMÉàe »YƒdG πÑb Ée ≈æH ¿ƒμJ ób
√òg É¡«a ™``≤J »àdG áÄ«ÑdG äÓ``«ãªàdG ¢``†©H »a É°†k jCG ôKƒD J ób É¡æμd ;É«k JGP É¡«a πeÉC àdG øμªjh
á«fÉμªdG äÓ``«ãªàdG √ò``g øªμJ .çGó``M’C G ¿hO øe ≈àM π©ØdGh ,ô«μØàdGh ,Iôªà°ùªdG IôÑîdG
øμdh ,á∏eÉ©dG Iô``cGòdG »a ¥É«``°ùdGh äGò∏d ∞°üj ,Gôk «NGC h .É≤k ∏£e á∏eÉ©dG IôcGòdG ∫ƒNódG
∫GƒD ``°ùdG ™``°Vƒe §``HGhôdG ¿CG í``°VGƒdG ø``e á«ëjô°üàdG áaô©ª∏d á«∏≤©dG äÓ«ãªàdG Ωhôà°ù∏c
πμ``°ûàJ ¿CG Ö``éjh ,Iô``gÉX hGC á``«dBG â``°ù«d »a §°ûæJ »àdG ≈æÑdG ∂∏J πãe ,øWÉÑdG π≤©∏d
,§HGhôdG √ò``g πãe ¿hóÑa ...§``°ûf πμ``°ûH ¿ƒμJ ¿CG øμªj »àdG ,»°ù«WÉ横dG ºjƒæàdG AÉæKGC
á«∏≤©dG IÉ«ë∏d á``æ«©ªdG ÖfGƒédG ¢``†©H ¿EÉa É¡«dGE ∫ƒ°UƒdG øμªj ’ øμd »JGòdG πeÉC à∏d áMÉàe
áHôéJ É¡ÑMÉ``°üJ ’h ,»``YƒdG øY π``°üØæJ
.(1) πFÉ¡dG »YƒdG ∫ÓN øe
.(Kihlstrom, 1987, p. 1451) »YƒdG

,(Bargh) ÆQÉH óæY á©HQ’C G á«FÉ≤∏àdG ÇOÉÑe ™e ≥Øàj Ωhΰù∏c óæY á«∏≤©dG ≈æÑdÉH ≥∏©àŸG §≤a z»YhÓdG{ í∏£°üe ¿GC ßM’ (1)
,»YƒdG πÑb ÉŸ Ωhΰù∏c í∏£``°üe ô≤àØj .ºμëàdG ≈∏Y IQó≤dG ΩóYh ,á«dÉ©dG ájÉØμdGh ,ájó``°ü≤dG ÜÉ«Zh ,»YƒdG ÜÉ«Z :≈gh
≈àM ,á∏YÉah ájó``°üb øWÉÑdG π≤©dG øY ¬Jôμa .¬«a ºμëàdG ø``μÁ ’h ,áæ«©e ±hôX â– ¿ƒμJ ¿CG ø쪫a ájó``°ü≤dG ≈``dEG

.zπFÉ¡dG »FÉæãà°S’G ∑GQO’E G{ ÜÉ«Z ƒg Ωhΰù«∏c ∫ƒ≤j ɪc øWÉÑdG π≤©dG ∞jô©J ≈dEG ìÉàØŸG øμd ,É¡«a ºμëàdG øμÁ ¬fGE