Page 84 - theCambridgehandbookofintelligence1
P. 84
AÉcòs ∏d êójôѪ«c á©eÉL π«dO 82
≈∏Y πªà°ûJ ºd »àdG) ¿ƒà°Sô«ãd IOó©àªdG πeGƒ©dG ≈∏Y áªFÉ≤dG ,≈dhC’G ¿ƒà°Sô«K ájô¶f ìôà≤J
.iôNGC á¡L øe (ΩÉY πeÉY øe áfƒμe äÉæ«Y øe »∏≤Y QÉÑàNG äÉfÉ«Ñd π«∏ëJ
∑ƒ∏°S ¿CG ,á¡HÉ°ûàe º¡FÉcP äÓeÉ©e ¢UÉî°TCG
á«∏≤©dG á«æÑ∏d OQƒØ∏«L êPƒªf äGQó`b) øe πH ,ΩÉ`Y πeÉY øe CÉ°ûæj ’ AÉcòs dG
.(Thurstone, 1938) áØ∏àîe (á°ù«FQ á«∏≤Y
(J. P. Guilford, OQƒØ∏«L .Ü .ê ¿É`c ,»¶Ø∏dG º¡ØdG :»g É¡Ø°Uh »àdG äGQó≤dG âfÉch
øjRQÉÑdG øjô¶u æªo dG ó`MCG 1967, 1975, 1988) ,á`«`cGQOE’G áYô°ùdGh ,»FGô≤à°S’G êÉàæà°S’Gh
êPƒªf ôμàHG …ò``dG π`eGƒ`©`dG Oó©àH ø`jOÉ`æ`ª`dG IôcGòdGh ,᫶Ø∏dG ábÓ£dGh ,ájOó©dG IQó≤dGh
(the Structure of the -Intellect π≤©dG á«æH
»KÓK êPƒªf ≈dEG OQƒØ∏«L ájô¶f óæà°ùJ .SOI) .»fÉμªdG Qƒ°üàdGh ,á«£HGôàdG
áeR’ áØ∏àîe á«∏≤Y äÉ«∏ªY ¢ùªNh ,ÖfGƒédG
hCG ,»`HQÉ`≤`à`dG êÉ`à`fE’G π`ã`e) äÓμ°ûªdG π`ë`d .GE .Ü »`fÉ`£`jô`Ñ`dG ¢`ù`Ø`æs `dG º`dÉ`Y Ωó``b
πãe) áØ∏àîe äÉjƒàëe á©HQGC ≈∏Yh (…óYÉÑàdG á«eôg ájô¶f (P. E. Vernon, 1950) ¿ƒfô«a
´Gƒ`fGC áà°S ¬æe èàfh ,(…ôjƒ°üàdG hCG ,…õeôdG á«∏≤©dG ¿É°ùf’E G äGQó`b á«æÑd áYƒªéªdG πeÉ©d
´ƒªéªH (äÉbÓ©dG hGC ,äÉ≤Ñ£dG πãe) äÉéàæªd á«∏≤©dG á«æÑ∏d ¿Éc .»∏eÉ©dG π«∏ëàdG ≈∏Y óªà©J
¿Éc .Éæk μªe É«v ∏≤Y Ók eÉY 120 (5×6×4= 120) iƒà°ùe ≈∏YCG »a (g) áeÉY IQób É¡MôàbG »àdG
¿Éeô«Ñ°S ájô¶æd á°VQÉ©e ôãc’C G OQƒØ∏«L êPƒªf .IOóëeh ,ájƒfÉKh ,á°ù«FQ πeGƒY É¡àëJ êQóæJ
ô«ÑμdG Oó©dG ÖÑ°ùH ;…hóMƒdG ΩÉ©dG AÉcòs dG πeÉ©d ᫪«∏©àdG-᫶Ø∏dG :»g á°ù«FôdG πeGƒ©dG âfÉc
â檰†J ø`«`M »`a á`«`μ`«`fÉ`μ`«`ª`dG-á`«`fÉ`μ`ª`dGh
.á«∏≤©dG äGQó≤dG øe ¬MôW …òdG Góv L ,᫶Ø∏dG ábÓ£dG πãe ,πeGƒY ájƒfÉãdG áYƒªéªdG
QÉ°ûjo .á«°ùØæs dG á«côëdG äGQó`≤`dGh ,ájOó©dGh
êPƒªf ø«H í°VGƒdG ¥ôØdG øe ºZôdG ≈∏Y »a ≈∏Ø°ùdG á≤Ñ£dG »a) IOóëªdG πeGƒ©dG ≈`dGE
OQƒØ∏«L êPƒ`ª`fh ,¿Éeô«Ñ°ùd …OÉ``MC’G πeÉ©dG øe IOhó`ë`e äÉbÉ£f ≈`dEG (»eô¡dG π°ù∏°ùàdG
É¡LGh ób ø«LPƒªædG ¿ÉE `a ,ÖfGƒédG Oó©àªdG â檰†J ¿ƒfô«a ájô¶f ¿CG ≈`dEG Gôk ¶f .∑ƒ∏°ùdG
GPGE { :(2009) ¿Éªaƒc ∫É`b .á¡HÉ°ûàe á∏μ°ûe ób ¬fÉE a ,áYƒªéªdG πeGƒYh ΩÉY πeÉY øe Óv c
¿ÉE a ,ájô¶f AÉæÑd Góv L á∏«∏b Ió`MGh IQób âfÉc πeÉ©dG ájô¶f ø«H §°Sh πM É¡fGC ≈∏Y É¡«dEG ô¶æj
∞bƒàj ºdh .샰VƒH Góv L Iô«ãc IQób øjô°ûYh áÄe É¡æμd sh ,g øe ¿ƒμàJ »àdG) ¿Éeô«Ñ°ùd »FÉæãdG
∫ÉNOGE π°UGh ó≤a ,øjô°ûYh áÄe óæY OQƒØ∏«L ájô¶fh ,á¡L øe (áYƒªéªdG πeGƒY øª°†àJ ºd
.Égó«≤©J ≈dEG ÉØk «°†e ájô¶ædG ≈∏Y äÉæ«°ùëàdG
Gòd ;±Éc ô«Z Gók MGh Éjv ôjƒ°üJ ik ƒàëe ¿CG Qôbh
