Page 85 - theCambridgehandbookofintelligence1
P. 85
83 AÉcòs ∏d »q ∏eÉ©dG π«∏ëàq dG êPɪf :ådÉãdG π°üØdG
á«FÉ¡ædG áî°ùædG âfÉc .(Spearman, 1927) …ô°üH-…ôjƒ°üJh »©ª°S-…ôjƒ°üJ ≈dGE ¬ª°ùb
ΩÉY π`eÉ`Y ;ø«∏eÉ©dG äGP ¿Éeô«Ñ°S ájô¶æd IóMGh IôcGP á«∏ªY øμJ ºdh .(Guilford, 1975)
É¡°†©H ≥Ñu W) ,IOó©àe á∏°üØæe πeGƒYh ,óMGh á∏jƒW) á∏éu °ùe Iô`cGP ≈`dGE É¡ª°ùb Gò`d ;á«aÉc
ᨫ°üd Üô``bGC ,(äÉYƒªéªdG äGQÉ`Ñ`à`NG ≈∏Y (ió`ª`dG Iô`«`°`ü`b) á`¶`aÉ`M Iô``cGPh (ió`ª`dG
π≤©dG á«æH êPƒªf øª°†àj .(Guilford, 1988)
.á«∏°UC’G ájô¶æ∏d É¡æY ¿ƒà°Sô«K AÉcòs ∏d É`Yk ƒ`f ø«fɪKh áÄe ™`°`Sƒ`ª`dGh ∫ó`©`ªo `dG
,Gôk «ãc OQƒØ∏«L êPƒªf ¿ƒãMÉH ó≤àfG .(p.52)
ÉeóæY ,π°üàª∏d iô``N’C G ájÉ¡ædG óæY …ƒ≤dG »ÑjôéàdG ºYódG ¢ü≤æd É«k °SÉb Éfk É«MCGh
∫ÉØWGC áYƒªée ≈∏Y ¬JGQÉÑàNG ¿ƒà°Sô«K QGOCG ,ôKGC hP ¬fGC øe ºZôdG ≈∏Y ,á∏°üØæªdG äGQó≤∏d
™Ñ°ùdG äGQó≤dG πeGƒY ¿CG óLh ,É«v ∏≤Y ø«Ø∏àîe ∫É`Ø`W’C G º«∏©Jh ¢UÉîdG º«∏©àdG »`a ɪ«°S ’h
’k óH óLh ¬æμdh ,Éek ɪJ á∏°üØæe øμJ ºd á°ù«FôdG ,á°UÉN IQƒ°üH .(Meeker, 1969) ø«HƒgƒªdG
á«fÉK áÑJQ øe πeÉY Oƒ`Lh ≈∏Y Ók «dO ∂dP øe á«aÉc á`dOCG ôaGƒàJ ºd ¬`fGC ¿ƒãMÉÑdG A’ƒD `g ºYR
AÉ`còs `dG πeÉ©H ábÓY ¬`d ¿ƒμj ó`b ¬`fCG ¢VôàaG É¡Ø°Uh »`à`dG á∏≤à°ùªdG äGQó`≤`dG Oƒ`Lh º`Yó`d
¢ùLRhQ ¬dƒ≤j ɪd É≤k ÑW .(Sattler, 2008) ΩÉ©dG ’ Ók `ãe ;(Kaufman, 2009, p. 51){ äQƒÑ∏«L
ájô¶æd á«FÉ¡ædG áî°ùædG ¿EÉa ,(Ruzgis, 1994) É¡Ø°UƒH âeóbo »àdG »∏eÉ©dG π«∏ëàdG èFÉàf Ωó≤J
,ΩÉY πeÉY øe πc Oƒ`Lh â∏∏Y »àdG ¿ƒà°Sô«K ≈∏Y áªFÉb É¡f’C ;É©k æ≤e Gók æ°S ájô¶æ∏d Ók «dO
™°Vh ≈∏Y äóYÉ°S ,IOó`ë`ª`dG äGQó``b ™Ñ°ùdGh .zäÉ«°VôØdG¢†aôdGóv Lá∏«∏bÉ°Uk ôa»£©JègÉæe
äÉjô¶f GƒMôW øjòdG πÑ≤à°ùªdG »ãMÉÑd ¢SÉ°SC’G
âfÉc .IOó©àªdG äGAÉ`còs `dG äÉjô¶fh ,á«eôg .(Horn & Knapp, 1973, p. 33)
…ô¶ædG √QÉWEG øe ÜôbGC á«FÉ¡ædG ¿ƒà°Sô«K ᨫ°U
ÜòéfG ,ájÉ¡ædG »a .¿Éeô«Ñ°S êPƒªæd »∏°U’C G ,¿Qƒgh ,πJÉc-óMGh ôKDƒe Ö«côJ
ø«ª°uù≤ªo dGh ø«©ªu éªdG øe ø«gÉéJ’G øe πc
ƒëf (¿ƒà°Sô«Kh ¿Éeô«Ñ°S) π°üàªdG »aôW ≈∏Y ∫hQÉch
.Ók «∏b õcôªdG ¿GC ≈∏Y π°UC’G »a (1904) ¿Éeô«Ñ°S ô°UCG
,É¡JGQÉÑàNG ≈∏Y äô°üàbG s á∏°üØæªdG πeGƒ©dG
,πFÉ°ùdG ;øjAÉcòs ∏d ¿Qƒgh ,πJÉc êPƒªf ,ájÉ¡ædG »a ¬æμd .á°UÉîdG á«YôØdG É¡JGQÉÑàNG hCG
ácôà°ûe á∏°üØæªdG πeGƒ©dG ¢†©H ¿CG ±ôp `à`YG
Gf-Gc Qƒ∏ÑàªdGh AÉcòs dG πeÉY ¢ùμY ≈∏Y ,IOó©àe äÉ°SÉ«b ø«H
É¡©«ªL äÉ°SÉ«≤∏d Éck ôà°ûe øμj ºd …ò`dG ΩÉ©dG
’k ƒÑbh GQk É°ûàfG ôãcC’G êPƒªædG ¿ƒμj ɪHQ
É≤k à°ûe á«∏≤©dG πeGƒ©dG äÉjô¶æd -íLQ’C G ≈∏Y -
